Thực phẩm chức năng là gì?
Thực phẩm chức năng không phải là thuốc, đó là những sản phẩm có tác dụng để bổ sung các chất dinh dưỡng, duy trì hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể, giảm bớt nguy cơ bệnh tật.
Thực phẩm chức năng chia thành các nhóm như sau:
Nhóm 1: Nhóm thực phẩm chức năng hỗ trợ trong việc chống ô xy hóa, các bệnh liên quan đến tim mạch, trị vết thương hay viêm nhiễm…Các thành phần chủ yếu trong nhóm này là vitamin C, E, Kẽm vi lượng…
Nhóm 2: Đây là nhóm có tác dụng tăng sinh lực đàn ông, hỗ trợ bổ sung nội tiết cho cả nam và nữ, các vấn đề liên quan đến sinh sản…giúp họ có sức khỏe và kéo dài tuổi thanh xuân.
Nhóm 3: Nhóm sản phẩm tăng cường sức đề kháng, bảo vệ cơ thể khỏi những tác nhân gây bệnh bên ngoài…các sản phẩm thuộc nhóm này như: Đông trùng hạ thảo, sữa ong chúa, …
Nhóm 4: Những thực phẩm chức năng thuộc nhóm này có công dụng tăng cường chính khí, tăng khả năng miễn dịch cho cơ thể, phòng ngừa ung thư. Chẳng hạn như sụn và dầu gan cá mập, xạ đen, nấm linh chi..
Nhóm 5: Đây là nhóm sản phẩm hỗ trợ các vấn đề liên quan đến hệ thần kinh, căng thẳng đầu óc, mất ngủ… Một số sản phẩm chiết xuất từ cây kiwi, lữ lang…
Nhóm 6: Còn lại là các sản phẩm được sản xuất dưới dạng vitamin, bổ sung các nguyên tố vi lượng, hỗ trợ làm đẹp, tiêu hóa,…
Dùng thực phẩm chức năng như thế nào là đúng?
Công dụng của thực phẩm chức năng là dùng để bổ sung chất dinh dưỡng cho cơ thể, nhưng không nên dùng tùy tiện mà nên cân nhắc trong việc tìm hiểu kỹ thông tin, thành phần phù hợp, không nên dùng theo quảng cáo hay tư vấn của người khác. Bên cạnh đó, theo dược sĩ tư vấn, người dùng cần phải chắc chắn rằng sản phẩm đã được cơ quan chức năng khẳng định có chất lượng và đảm bảo an toàn, có đầy đủ giấy phép hoạt động kinh doanh.
Đa phần các chất dinh dưỡng trong thực phẩm chức năng đều hiện diện trong thức ăn hàng ngày. Vậy nên, chúng ta cần phải bổ sung các chất dinh dưỡng trong thực đơn giúp cơ thể hấp thu được những chất cần thiết.
Nếu đang trong quá trình dùng thuốc trị bệnh, nếu muốn dùng thực phẩm chức năng để hỗ trợ bạn cần phải hỏi ý kiến bác sỹ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn. Trong một số trường hợp dinh dưỡng trong thực phẩm chức năng vượt quá nhu cầu cần thiết của cơ thể hàng ngày.
Sử dụng thực phẩm chức năng (TPCN) sai cách có thể gây ra nhiều tác dụng xấu đối với sức khỏe. Dưới đây là một số tác dụng phụ tiêu cực khi sử dụng TPCN không đúng cách:
-
Ngộ độc do sử dụng liều cao: Một số thực phẩm chức năng có thể chứa các vitamin, khoáng chất hoặc hoạt chất với hàm lượng cao. Nếu dùng quá liều hoặc không theo hướng dẫn, người dùng có thể gặp phải các triệu chứng ngộ độc, như buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, thậm chí ảnh hưởng đến chức năng gan, thận.
-
Gây tác dụng phụ khi kết hợp với thuốc: Thực phẩm chức năng có thể tương tác với các loại thuốc bạn đang sử dụng, làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc tăng nguy cơ tác dụng phụ. Ví dụ, một số loại thực phẩm chức năng có thể làm thay đổi cách thức hoạt động của thuốc chống đông máu hoặc thuốc điều trị huyết áp.
-
Dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng: Việc phụ thuộc quá mức vào TPCN có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt hoặc mất cân bằng các dưỡng chất tự nhiên trong chế độ ăn uống hàng ngày, vì bạn có thể bỏ qua các thực phẩm tươi, đa dạng cần thiết cho cơ thể.
-
Ảnh hưởng đến tiêu hóa: Một số thực phẩm chức năng có thể gây kích ứng dạ dày, khó tiêu, đầy hơi, hoặc táo bón nếu không được sử dụng đúng cách. Việc dùng TPCN khi bụng đói hoặc không uống đủ nước cũng có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa.
-
Tác dụng phụ không mong muốn: Một số thành phần trong thực phẩm chức năng có thể gây dị ứng hoặc phản ứng phụ ở một số người. Ví dụ, các thành phần từ thảo dược, động vật hoặc hóa chất tổng hợp có thể gây mẩn ngứa, phát ban, hoặc các triệu chứng dị ứng khác.
-
Gây ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần: Dùng các thực phẩm chức năng có chứa chất kích thích (như caffeine, ephedra) không đúng cách hoặc lạm dụng có thể gây lo âu, mất ngủ, căng thẳng và các vấn đề tâm lý khác.
-
Lạm dụng và phụ thuộc: Việc lạm dụng TPCN để thay thế bữa ăn hoặc cố gắng cải thiện sức khỏe quá nhanh có thể dẫn đến việc phụ thuộc vào các sản phẩm này, thay vì duy trì một lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống cân đối.
-
Giảm hiệu quả của các phương pháp điều trị y tế: Một số người có thể tin rằng thực phẩm chức năng có thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị y tế chính thống. Điều này là sai lầm và có thể làm trì hoãn quá trình điều trị hoặc làm giảm hiệu quả của các phương pháp chữa bệnh chuyên sâu.
Để tránh những tác dụng xấu này, bạn nên sử dụng TPCN theo đúng chỉ định của bác sĩ hoặc theo hướng dẫn của nhà sản xuất, và không nên tự ý thay đổi liều lượng hoặc kết hợp với các sản phẩm khác mà không có sự tư vấn từ chuyên gia.
Nếu sử dụng thực phẩm chức năng với mục đích tăng cường sức khỏe, bổ sung dinh dưỡng bạn cần sử dụng sản phẩm đúng liều lượng và cần phải có chỉ dẫn của chuyên gia dinh dưỡng.
Vai trò và vị thế của thực phẩm chức năng ngày càng được nâng cao trong đời sống xã hội. Tuy nhiên sản phẩm nào cũng có hạn chế riêng của nó, không nên lạm dụng quá mức vào việc điều trị bệnh và phải sử dụng sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và phải được chỉ dẫn bởi các nhà chuyên môn
BTV TPhuong